While I close my gate, I see my little neighbors waving. 'Ama, Ama!', they shout, as if they are seeing me for the first time. I ask them how they are doing when I pass them. Everything is fine. One of them starts talking in Twi to me, as if we are having extensive conversations in Twi everyday. That's a dream, but I'm not there yet. When I continue my walk, they shout at me with a funny, modified voice. 'Yebehyia', 'yebekasaaa'. This became an inside joke between me and the neighborhood children. 'See you, we will talk'. I hear their giggles and laughs as I walk away. I turn around and look at them. So pure and simple. They already made my day.
On the little dirt road I walk along the way, I observe how it has been a long time since it rained. The ground is dry, I don't hear the sound of water rushing into the river. Everywhere around me are beautiful, wild flowers. Purple, red, yellow, white. They grow at the side of the road, on a stack of bricks, on banana trees. The sun is shining. I enjoy my walk. When I look left, I see green. And the mountain I love so much. Life in the mountains is good for my soul. A woman passes by, with a big bucket of water on her head, behind her two little children walking with their tiny buckets on their heads. Walking straight. I imagine that they must have a strong spine.
I remember how in Belgium, growing up in a structurally racist system, I had my reservations about people who needed to get water from the water well. I was 'feeling sorry' for them. It is confrontational to look back and to realize how I was living with so many prejudices. I didn't know back then what I know now. I also don't have running water in my house, by the way. My water comes from the rain or from the water well. I appreciate and value water so much more and I connect with it in a totally different way. And simultaneously, I am more economical with water than I've ever been. And the water is lovely, pure.
I continue my walk. A little bit further there are a few men building a house, it`s proceeding quite quickly! Again some children are shouting 'Ama, Ama, Bye Bye!'. Then a child calls me 'obruni'. Even though the majority knows my name, some of them still call me 'obruni'. Obruni means 'foreigner', but the name is usually reserved for white people. It still affects me in a way, you know. It is a crazy experience to be seen as a foreigner, a black woman, with racist experiences as a consequence, when I am in Belgium. And to be seen as a foreigner, more like a white woman, when I am in Ghana. Honestly, sometimes it was messing with my mind. It is something that still is a process, to accept that this is part of who I am, part of my life. Life between worlds, being part of these worlds, but never completely belonging to one.
I pass by an old woman who is always sitting outside her house. I greet her, she greets me back. She is just sitting on a bench, looking at the children who are playing on the street. Sometimes I wonder how life must be when you are older. How it must be to experience the world with so much wisdom or knowledge about human beings. Or how it must be to see people younger than you organize everything around you and in the world in general, how it must feel that the world is continuously changing.
Finally I reach the center, where I am working with the youth every week. 'Auntie Ama Boakye, good afternoon'. I see happy faces staring at me. And sparkling eyes. It still makes me so happy to hear how people pronounce my last name here. Naturally, perfectly spoken. This is Ghana.
I read a story, for the little ones. English is still a new language to them, so I show them a lot of pictures in the book and try to do my best to use a lot of facial expressions and gestures while telling the story. I love it, all these tiny humans on these tiny chairs who are all ears and are curious about what will happen next in the story. After the story, I play a little game with them where we act out what we heard in the story. What enthusiasm! It is unbelievable how the smallest children copy adults so easily. I find it wonderful and scary at the same time! Wonderful because they are open, flexible, and learn very quickly, which makes me hopeful because then anything is possible! Simultaneously, I find it scary because it can determine a lot, depending on the adults in their environment and what they learn from them. It makes me think again about the influence of education: in school and at home. It also brings me back to the interesting nature or nurture questions. What is in our nature, what are we born with, and what is learned?
A little bit later, I am going to the elder group, the ones from 8 to 11 years old. It is this age where girls prefer to be with the girls and boys with the boys. I work with them around 'asking questions'. In the beginning, it is hard for them to do this. They can't find any questions. I try to trigger their curiosity with pictures. Slowly, it starts to work. I find it so interesting that asking questions can be something that can be learned (again, after it was unlearned). Sometimes when someone doesn't understand something, I let them explain it to one another. In English or in Twi. It is also interesting to see how everyone is so beautifully different. There is a girl with beautiful braids in the group who is like a little teacher and likes to explain things to the other ones. A boy with very colorful clothes, on the contrary, prefers to listen and not explain. The majority likes to work in groups, but others would prefer to work alone and in silence. Everyone seems to love singing and dancing together. I especially find it important to work around themes that they like or find important and that they can learn and work independently.
At the end of our time together, I would read them a story I started with them the last time. Before I can start, I see three fingers in the air. I can't believe my eyes. Almost irritated because I wanted to start to tell the story, I ask them what they want to say. Maybe something is wrong? But no, they just have all questions about the story and about where I left off last week. I am surprised! In the beginning it was so difficult for them to ask questions and now the questions come automatically in their minds. As if a kind of 'click' happened. It seems asking questions is something natural for us to do, isn't it? I try to respond to their questions. Then I ask them to not ask questions for a while, while I can`t hide my joy.
Satisfied, I walk home. I see a man in his little shop where he is selling clothes. We greet one another. A Bob Marley song plays through the speaker. In Ghana, little shops tend to play music too loudly (so that it even becomes noise instead of music), but this man knows how to find the right volume. In one way or the other, it calms my soul to hear Bob Marley. I enjoy the rhythm and the bass as I walk home, smiling.
Nederlands:
Terwijl ik mijn deurtje dicht doe, zie ik mijn buurtjes van ver zwaaien. `Ama, Ama!` alsof ze mij voor de eerste keer zien. Ik vraag hoe het met hen gaat terwijl ik voorbij wandel. Alles gaat prima. Een van hen begint in het Twi tegen me te praten, alsof we elke dag uitgebreide gesprekjes in het Twi hebben. Dat is mijn droom, maar daar ben ik nog niet. Ze roepen me nog achter na, met een grappige, vervormde stem `Yebeshia`, `yebekasaaa`. Dat is ondertussen een grapje tussen mij en de buurkinderen geworden. `Tot ziens, tot babbels`. Terwijl ik verder wandel, hoor ik hun heerlijk schatergelach. Ik kijk nog eens om. Zo puur. Zo simpel. Connectie. Zij hebben mijn dag nu al gemaakt.
Op het zandweggetje zie ik hoe het al lang niet meer heeft geregend. De grond is droger, ik hoor het water niet naar de rivier lopen. Overal rondom me zijn er prachtige, wilde bloemen uitgekomen. Paars, rood, geel, wit. Ze groeien aan de kant van de weg, over bakstenen van een huis dat nog gebouwd moet worden, over bananenbomen. De zon schijnt. Ik geniet van mijn wandeling. Wanneer ik naar links kijk zie ik groen. En de berg waar ik zo van hou. Het leven in de bergen is iets voor mij.
Een vrouw loopt me voorbij met een grote emmer water op haar hoofd, twee kleine kindjes lopen achter haar met kleine emmertjes op hun hoofd. Rechtop lopen, sterke wervelkolom. Ik weet nog dat ik in België, in een structureel racistisch systeem opgroeiende, mijn bedenkingen had over het feit dat mensen water moesten gaan halen van de waterput. Ik vond dat `zo erg` voor die mensen. Ik vind het confronterend om nu terug te kijken en te beseffen hoe ik zelf zoveel vooroordelen had. Ik wist niet hetgene wat ik nu weet. Ik heb trouwens ook geen lopend water waar ik woon, mijn water komt van de regen of de waterput. Ik waardeer water zoveel meer en ik connecteer er op een hele andere manier mee nu. En tegelijkertijd ben veel zuiniger met water dan dat ik ooit was. En het water is heerlijk, puur.
Ik wandel verder. Wat verderop bouwen enkele mannen aan een huis, dat gaat best snel vooruit! Weer enkele kindjes roepen `Ama, Ama, bye byeee!`, dan een kindje dat me `obruni` noemt. Ondanks dat de meerderheid mijn naam nu wel kent, zijn er enkelingen die me nog obruni noemen. Obruni betekent `buitenlander`, maar voornamelijk witte mensen worden zo genoemd. Het doet me wat, weet je. Het blijft zo gek om in België geregeld gezien te worden als een buitenlander, een zwarte vrouw, met racistische ervaringen als gevolg. En dan in Ghana ook gezien te worden als een buitenlander, maar dan eerder naar de witte kant neigende vrouw. Dat is soms echt een mindfuck. Het blijft een proces voor me ook, om te accepteren dat dit deel is van wie ik ben, deel van mijn leven. Het leven tussenin werelden, deel zijn van die werelden, maar nooit volledig horen bij 1 alleen.
Ik wandel de oude vrouw voorbij die er altijd zit wanneer ik voorbij wandel. Ik groet haar, ze groet terug. Ze zit gewoon op een bankje, te kijken naar de kinderen die op straat spelen. Ik vraag me soms af hoe het moet zijn om zo oud te zijn. Hoe het moet zijn om de wereld te ervaren met zoveel levenswijsheid of mensenkennis, hoe het moet zijn om mensen die jonger zijn dan jou de dingen te zien regelen/de wereld te zien organiseren, hoe het moet voelen dat de wereld continu verandert.
Eindelijk kom ik aan bij het centrum, waar ik wekelijks met kinderen en jongeren werk. `Auntie Ama Boakye, good afternoon`. Ik zie blij gezichtjes naar me staren en sprankelende oogjes. Ik word nog steeds blij van hoe mensen mijn achternaam hier vanzelf uitspreken. Perfect uitgesproken, een evidentie. Dat, alleen in Ghana.
Ik lees een verhaaltje voor, voor de allerkleinsten. Engels is voor hen best nog een nieuwe taal, dus ik toon hen uitgebreid de prenten en doe moeite om met veel gebaren en expressie het verhaal te vertellen. Ik vind het heerlijk, allemaal kleine petotterkes op kleine stoeltjes die geboeid en stil luisteren, nieuwsgierig naar wat er komen gaat. Daarna doe ik een spelletje met hen waarbij we uitbeelden wat we in het verhaal hoorden. Wat een enthousiasme! Het is ongelofelijk hoe de allerkleinsten volwassenen zo gemakkelijk kopiëren en nadoen. Ik vind het fantastisch en eng tegelijkertijd! Fantastisch omdat ze zo open staan, flexibel zijn en enorm snel leren. Dat geeft veel hoop, want dan is zowat alles mogelijk! Tegelijkertijd eng, omdat het veel kan bepalen en dan hangt het af wie de volwassenen in hun omgeving zijn en wat ze leren van hen. Of hoe ze verwacht worden zich te gedragen. Het doet me weer denken hoeveel invloed educatie heeft: zowel op school als thuis. Dat brengt me ook weer bij de interessante nature - nurture gedachten. Wat zit in onze natuur, waarmee zijn we geboren en wat is gecreëerd, aangeleerd?
Een beetje later ga ik naar de oudere groep, 8 tot 11 jarigen. Het is zo die leeftijd waar meisjes liever bij de meisjes zijn en jongens bij de jongens. Met hen werk ik rond vragen stellen. In het begin loopt dat een beetje stroef. Ze komen niet op vragen. Ik probeer hun nieuwsgierigheid te triggeren door met foto`s te werken en zo komt het rustig op gang. Ik vind het zo een interessant gegeven dat vragen stellen echt iets is wat getraind kan worden (nadat het weer was afgeleerd). Soms als iemand iets niet verstaat, laat ik de andere leerling het hen uit leggen. In het Engels of in het Twi maakt mij dan niet uit. Ik vind het interessant om weer te ontdekken hoe verschillend iedereen is. Zo is er het meisje met haar mooie vlechten die steeds haar vinger opsteekt en het ook graag aan de andere uitlegt, een klein juffrouwtje; zo is er die jongen met zijn kleurige kleren die luistert maar liever niet iets moet uitleggen, de meerderheid houdt van in groep werken, anderen zouden liever in stilte alleen iets doen. Iedereen lijkt wel van samen zingen en dansen te houden. Ik vind het vooral belangrijk dat ze werken rond thema`s waar ze zelf rond kunnen werken en zelfstandig leren en werken.
Op het einde van onze tijd samen, zou ik hen het vervolg van een verhaal vertellen waarmee ik de vorige keer was begonnen. Vooraleer dat ik kan beginnen, zie ik 3 vingers de lucht in gaan. Ik kan mijn ogen niet geloven. Bijna een beetje geïrriteerd omdat ik aan het verhaal wil beginnen, vraag ik hen wat er scheelt. Misschien is er iets anders aan de hand? Maar nee hoor, ze hebben allemaal vragen over het deel van het verhaal dat ik vorige week had verteld. Ik ben aangenaam verrast! In het begin was het voor hen zo moeilijk om vragen te stellen en nu kwamen ze er automatisch op. Alsof het een klik is, die werd gemaakt. Uiteindelijk lijkt vragen stellen me iets dat natuurlijk voor ons is, nee? Ik beantwoord hun vragen. Daarna vraag ik hen om even geen vragen te stellen. Ik kan mijn vreugde niet verbergen.
Ik loop tevreden naar huis. Een beetje verder zie ik een man in zijn winkeltje waar hij kleren verkoopt. We groeten elkaar. Een lied van Bob Marley speelt door de boxen. Ookal kunnen Ghanezen muziek heel luid zetten (zodat het eerder lawaai wordt dan muziek), deze man weet de juiste volume te vinden. En op een of andere manier kalmeert het mijn ziel, om Bob Marley, het ritme en die bassen te horen terwijl ik naar huis wandel. Ik glimlach.
#ghana #kwahu #africa #westafrica #education #powerofaskingquestions #theyouth #children #mountains #simplicity #waterishealing #obruni #walking #community #stereotypes #racism #growth #smiles #kinderen #mensenkennis #levenswijsheid #educatie #krachtvanvragenstellen #vooroordelen #racisme #levenindebergen
Comments